به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی ، عرصه‌های منابع طبیعی و جنگلی ما وسیع است، به طوری که بیش از ۸۰ میلیون هکتار عرصه مرتعی، بیش از ۱۳ میلیون هکتار عرصه جنگلی و بیش از ۳۳ میلیون هکتار عرصه بیابانی داریم که حفاظت و بهره‌برداری درست از این منابع طبیعی سرشار ضرورت دارد البته در طول سال‌های گذاشته حفاظت لازم را انجام ندادیم و امروز با مشکلات جدی تخریب‌های گسترده روبرو هستیم.
او می گوید؛ دانش بنیان شدن بخش کشاورزی، تنها مقصود حوزه زراعت و باغبانی نیست، بلکه حوزه منابع طبیعی، جنگل‌ها، مراتع و بیابان‌ها هم هست؛ زیرا برای دستیابی به امنیت غذایی پایدار باید حفاظت از منابع طبیعی، جنگل‌ها و مراتع را در دستور کار داشته باشیم.
خیام نکویی معاون وزیر جهاد کشاورزی در این رابطه می گوید؛ برای دانش بنیان شدن حوزه منابع طبیعی کشور چند اتفاق بزرگ باید رخ بدهد نخست اینکه ظرفیت‌های دانشی و فناوری کشور را برای دستیابی به آخرین فناوری روز دنیا برای حفاظت و احیای جنگل‌ها و مراتع سوق بدهیم؛ اکنون دانش‌های جدید در دنیا به وجود آمده که این قابلیت را دارد تا از بین رفتن پوشش‌های گیاهی جلوگیری کند؛ این یکی از دستاورد‌هایی است که انتظار داریم به آن دست پیدا کنیم.
متاسفانه بسیاری از جنگل‌های کشورمان در طول سال‌های گذشته تخریب شده، در سال‌های گذشته مراتع درجه یک کشور به درجه دو، مراتع درجه دو به درجه سه و مراتع درجه سه به سمت تخریب واقعی رفته است؛ امروز راه‌های مختلفی برای حفاظت این‌ها در مجموعه موسسه تحقیقات جنگل‌ها اتخاذ شده است. به دنبال این هستیم که هرگونه پژوهش‌های کاربردی که در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع انجام می‌شود را در راستای حل مشکلات و چالش‌های اولویت دار منابع طبیعی کشور به کار بگیریم.
به گفته معاون وزیر کشاورزی، ایران جز ۸ کشور دارای ذخایر ژنتیکی در دنیاست که برای حفظ آن باید یک نسخه ژنتیکی ایجاد شود؛ بنابراین انتظار می‌رود در سطح هیاتی بین‌المللی کمک‌هایی صورت بگیرد و مدیریت حفظ و تعادل دام و مرتع برای جلوگیری از تخریب منابع طبیعی را یک ضرورت بدانیم و این امر نیازمند کمک شرکت‌های دانش بنیان است. باتوجه به اینکه آموزش و ترویج کشاورزی حفظ زیستگاه‌های بومی از وظایف اصلی موسسه تحقیقات، جنگل‌ها و مراتع است، باید در حفظ ذخایر ژنتیک و زیستگاه‌های بومی تلاش کنیم. برای تحول در بخش منابع طبیعی کشور نهضت کاشت یک میلیارد درخت باید در دستور کار مجموعه دانشگاه‌ها قرار بگیرد. برای تامین چوب موردنیاز کشورنیز باید از گونه‌های بومی متناسب و سریع الرشد که بتواند نیاز ما را در یک بازه زمانی کوتاه تامین کند، استفاده شود.
نگاه پیشگیرانه به جنگل و مرتع قبل از طغیان آفات
رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی می گوید؛ ما با بسیاری از آفات و بیماری‌ها در جنگل‌های بلوط، شمشاد، جنگل‌های هیرکانی، خشکیدگی گون‌ها روبرو هستیم و انتظار داریم قبل از اینکه موردی به صورت طغیانی تبدیل شود دستورالعمل‌ها و راهکاری پیشگیرانه اجرایی شود در واقع نگاه ما باید از درمانی به پیشگیرانه تغییر یابد و امروز سازمان به شدت از این موضع حمایت می‌کند.
تامین بخشی از علوفه دامی مورد نیاز کشور از منابع طبیعی
به گفته محققان اکنون ظرفیت این مهم وجود دارد که بخشی از علوفه دامی کشور در حوزه منابع طبیعی تولید شود و باید این مهم رخ دهد؛ زیرا گونه‌هایی داریم که می‌تواند بخشی از علوفه‌های دامی کشور را تامین کند و علوفه‌های کم آب بر همچون ارزن، ذرت خوشه‌ای، چغندر علوفه‌ای را جایگزین علوفه‌های پرآب بر کنیم.
تمامی موارد مذکور باید در دستور کار محققان قرار بگیرد و مهم‌ترین انتظار ما این است که نسخه بخش اجرا را باید محققان بنویسند و این فرصتی است که در گذشته فراهم نبوده، اما امروز در وزارت جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی کشور فراهم است.
بانگ خبر، طبیعتا نمی‌توان تنها یک راهکار کلی برای جلوگیری از فرسایش خاک در کشور ارائه کرد، بنابراین دانشگاه‌ها می‌توانند برای هرکدام از عوامل دخیل در این حوزه به‌صورت عملی راهکار به دستگاه‌های مختلف ارائه کنند، اما این تنها منوط به این است که دستگاه‌ها به‌سراغ دانشگاه‌ها بروند. از این مهم که بگذریم، باید گفت هرجا پوشش گیاهی از بین برود، باید منتظر عوامل بعد فرسایش باشیم، به همین دلیل باید از بحث جنگل‌ها و درختکاری حمایت‌های لازم صورت بگیرد. متاسفانه تمام فرسایش‌هایی که در مناطق مختلف کشور داریم و داشتیم تنها به‌دلیل ازبین رفتن پوشش گیاهی بوده است.
تنظیم: لیلا الیاسی
