رئیس مرکز پیش بینی زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در گفت‌وگو با خبرنگار بانگ خبر گفت: سالانه حدود ۵۰۰ هزار زمین لرزه در دنیا رخ می‌دهد. با احتساب زلزله‌هایی با بزرگای بیش از ۴ ریشتر سالانه ۱۵ هزار زلزله در جهان ثبت می‌شود.
استاد پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله افزود:هم اکنون برخی از عوامل مانند تغییرات اقلیم، افزایش نرخ بارندگی ها، ذوب توده های یخی، خشکسالی و همچنین مداخلات انسانی خطرات زیر سطح زمین مانند زلزله و فوران های آتشفشانی را تشدید می کنند.
عضو فرهنگستان علوم اظهارداشت: مطالعات نشان داده است، زمین لرزه های هیمالیا تحت تاثیر چرخه بارندگی باران‌های موسمی فصل تابستان قرار دارند. طبق این مطالعات ۴۸ درصد از زمین لرزه‌های هیمالیا در ماه‌های خشک آوریل و می( پیش از باران های موسمی تابستان) و تنها ۱۶ درصد از زمین لرزه های این ناحیه در فصل باران های موسمی رخ داده اند.
مهدی زارع یادآورشد: طبق مدل های آب و هوایی پیش بینی شده است که شدت بارش باران‌های موسمی در جنوب آسیا در آینده به علت تغییرات آب و هوایی افزایش یابد و موجب افزایش بازگشت زمستانی و وقوع رخدادهای لرزه ای بیشتر شود.
وی در پاسخ به این سوال که گرمایش زمین و ذوب شدن توده های یخی چقدر می توانند در ایجاد زمین لرزه ها نقش داشته باشند، گفت: با پایان یافتن آخرین عصر یخبندان ( تقریبا ۱۰۰۰۰ سال پیش)، ذوب شدن توده‌های یخی سنگین یخبندان باعث شد بخش‌هایی از پوسته زمین به سمت بالا بازگردد. این فرآیند که بازگشت ایزواستاتیک نامیده می شود، توسط سواحل برجسته در اسکاتلند مشهود است. برخی از این توده‌های یخی تا ۴۵ متر بالاتر از سطح دریای فعلی قرار دارند. چنین افزایشی، همراه با بی ثباتی زمین ساختی منطقه، باعث وقوع زلزله های متعددی بین ۱۱۰۰۰ تا ۷۰۰۰ سال پیش شده است. برخی از این زمین لرزه ها حتی از ۸ ریشتر نیز فراتر رفته اند که حاکی از تخریب شدید و تلفات جانی است.
زارع تصریح کرد: نگرانی عمده این مساله است که ذوب مداوم یخ های یخبندان امروزی اثرات مشابهی در جاهای دیگر داشته باشد. تغییر شکل سطح زمین، شرایط تنش پیش از زلزلهMw 5.1 لورکا( جنوب‌شرقی اسپانیا) در ۱۱ مه ۲۰۱۱ در ژرفای کم ۲-۴ کیلومتر نشان داده که در یک صفحه گسیختگی با لغزش به سمت سطح، با خواص اصطکاکی که از ناپایدار به پایدار تغییر کرده، گسترش یافته است.
به گفته وی، منطقه لغزش گسل با الگوی تغییر تنش کولمب ناشی از استخراج آب‌های زیرزمینی در آبخوان حوضه مجاور همبستگی داشت. توزیع لغزش کم ژرفا در زلزله لورکا ۲۰۱۱ با تنش‌های تخلیه پوسته در انتقال اصطکاکی روباره( خاک یا شنی که روی لایه‌های باستانی را پوشانده است) لایه لرزه‌زای ناشی از استخراج آب‌های زیرزمینی کنترل شده است بنابراین، فعالیت‌های انسانی نیز می‌توانند بر چگونگی و زمان وقوع زلزله اثر بگذارند.
گفت و گو از: فرزانه صدقی
