بانگ خبر، با نگاهی به عملکرد دولت‌های گذشته می‌توان عملکرد دولت سیزدهم را در حوزه حمل و نقل عمومی مثبت خواند تلاشی که برای توسعه حمل و نقل از طریق عقد قراردادها و توافق نامه‌ها صورت گرفته و عملیاتی شدن آنها قطعا منجر به تغییر چهره حمل و نقلی شهرها خواهد شد. گویی قطار ناوگان حمل و نقل عمومی شهرها به حرکت درآمده و با پیگیری‌های شخص رئیس جمهور اتفاقات خوبی برای این ناوگان در حال وقوع است؛ البته هنوز راه طی نشده بسیاری باقی است، به شکلی که باید توجه به حمل و نقل عمومی منتهی به کاهش آلایندگی در شهرها شود و در این مسیر علاوه بر توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی نیازمند توجه ویژه به بهینه سازی مصرف سوخت نیز هستیم.
در دولت سیزدهم تلاش شد تا عقب ماندگی ها و بی توجهی ها در حوزه حمل و نقل شهری طی سال های گذشته جبران شود و این مسیر با تأمین ناوگان در بخش اتوبوس، تاکسی و واگن مترو آغاز شد، بطوریکه بسته شدن قراردادهای ساخت با اولویت تولید داخل از سوی شهرداری های کشور نتیجه این تلاش ها بوده است و به این ترتیب سعی شد وضعیت حمل و نقل عمومی فرسوده و رو به نابودی شهرها، بهبود پیدا کند. از سوی دیگر برای حل آلودگی هوا در کلانشهرها موضوع بهینه سازی مصرف سوخت نیز در دستور کار دولت قرار گرفت که در همین راستا مجلس تکالیفی را برای دولت مقرر کرده تا با عملیاتی شدن توسعه حمل و نقل و بهینه سازی مصرف انرژی، چهره محیط زیستی شهرها تغییر کند. طی دو سال اخیر اورهال اتوبوس و واگن‌های مترو تا رسیدن وسایل نقلیه نو در دستور کار کلان شهرها به ویژه تهران قرار گرفت و در شهریور سال ۱۴۰۱ نیز احمد وحیدی، وزیر کشور در مرحله نخست واگذاری ناوگان حمل و نقل عمومی شهری از بسته شدن قرار داد برای تأمین حمل و نقل عمومی شهری با شرکت های داخلی با هدف تقویت حمل و نقل عمومی خبر داد.
گام‌های بلند دولت برای برقی سازی حمل و نقل عمومی
سید سجاد انوشه، معاون امور شهرداری های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری های کشور در تشریح روند برقی سازی ناوگان حمل و نقل عمومی و خودروها در گفت‌وگو با بانگ خبر، می‌گوید: قطعا در حوزه برقی سازی نباید هیجانی عمل کنیم و به گونه‌ای باشد که در مقطعی اقدامات لحظه‌ای انجام و پس از آن در خاطرها به فراموشی سپرده شود، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور و وزارت کشور با نگاه عالمانه این موضوع را دنبال می کند. وزارت کشور مکلف شده است ۴۰۰۰ دستگاه اتوبوس ۱۰ هزار دستگاه تاکسی و ۴۰۰ هزار موتورسیکلت برقی تا پایان دوره دولت سیزدهم تهیه کند، مشخصات فنی هر یک از مدهای حمل و نقلی در شورای عالی حمل و نقل و ترافیک تأیید و نمونه ها برای تست وارد شهرهای ایران شد.
وی در خصوص به کارگیری اتوبوس‌های برقی در شهرداری تهران در یکی از خطوط خیابان جمهوری می‌افزاید: مبلغی در این زمینه پرداخت کردیم که باتوجه به پیشنهاد ارائه شده توسط شهرداری تهران، سامانه اتوبوس برقی را احداث کنند. در حقیقت ۱۶٠٠ میلیارد ریال برای ۵۰ دستگاه اتوبوس به همراه تجهیزات شارژ پرداخت شد تا این اتوبوس‌ها به کارگیری شوند و ایرادات آن ها احصا شوند؛ اما هنوز این اتفاق رخ نداده است و نیاز است در مسیر اجرا تلاش مضاعفی از سوی شهرداری تهران صورت بگیرد.
بهره‌برداری از اولین خط پایلوت «بی آر تی برقی» طی ماه های آینده در کرج
معاون سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور تاکید می‌کند: گفت‌وگوهایی با سایر کلان شهرها به ویژه شهرداری کرج صورت گرفته و نمونه‌ای به عنوان پایلوت در یکی از خطوط «بی آر تی کرج» برای اولین بار در کشور به کارگیری خواهد شد. در همین راستا ۲۰۰ میلیارد تومان به شهرداری کرج کمک نقدی صورت گرفته و ۴۰۰ میلیارد تومان نیز شهرداری کرج از منابع داخلی خود در این طرح مورد استفاده قرار می‌دهد و بدین ترتیب اولین خط «بی آر تی برقی» در ماه‌های آینده به بهره برداری می رسد. قرارداد اتوبوس‌ها با مجموعه ایران خودرو دیزل با شهرداری کرج بسته شده و اتوبوس‌ها بعد از نهایی شدن تولیدشان آغاز شده و شارژها نیز در حال ساخت است، قطعا اگر این طرح الگوی موفقی باشد، در سایر کلان شهرها نیز پیاده سازی خواهد شد، کلان شهرهای مختلف اعلام آمادگی کرده‌اند که پس از تست در کرج این سیستم را در شهر خود اجرایی کنند. در حال رایزنی با مجموعه‌هایی که استانداردهای فنی را دارند هستیم، لذا کمک می‌کنیم تا در شهرهایی که در این حوزه فعال شده اند همانند تبریز و اصفهان این سیستم اجرایی شود؛ البته سایر شهرداری‌ها نیز موضوع برقی سازی را دنبال می‌کنند.
به گفته معاون سازمان شهرداری‌های کشور، در حوزه برقی سازی خودروها ابتدا مسیرهای منتهی به فرودگاه‌ها که آلودگی بیشتری دارند و تاکسی‌های فرودگاه و پس از آن ایستگاه‌های راه آهن را برای برقی سازی در اولویت قرار داده‌ایم و به زودی به جمع بندی‌های نهایی میرسیم که هر یک از شهرهایی که اعلام آمادگی کرده‌اند، پایلوت بخشی از برقی سازی خواهند شد.
وی درباره روند برقی سازی موتورسیکلت‌ها نیز اظهار می‌کند: در مورد موتورسیکلت هم موتورهای ویژه خدمت رسانی در اولویت هستند. در حقیقت موتورهای باری از اهمیت ویژه‌ای برای ما برخور دارند، به نمونه‌هایی رسیدیم که در کشور در حال بررسی آنها هستیم، با شهرداری های درگیر با موضوع آلودگی هوا هم مذاکراتی انجام دادیم که تسهیلاتی از سوی شهرداری ها و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری های کشور پرداخت شود تا در مرحله دوم امکان خرید این موتورسیکلت‌ها برای همه شهروندان فراهم شود، برای پرداخت تسهیلات الگوهای مختلفی وجود دارد که در حال بحث و بررسی هستیم و به زودی به نتیجه خواهیم رسید.
انوشه ادامه می‌دهد: در برخی موضوعات دچار عقب افتادی هایی از سنوات گذشته هستیم همانند ناوگان اتوبوسرانی؛ اما به مدهای مختلف حمل و نقلی هم فکر می‌کنیم، به طوری که آوارهای قبلی را برداشته‌ایم و تلاش شده عقب افتادگی های قبلی جبران شود، در حوزه قطار شهری که بر اساس قوانین و اسناد بالادست باید از مجموع ۷۵ درصد سهم حمل و نقل عمومی، ۱۰ درصد آن را بر عهده داشته باشد، شاهد بر هم خوردن توازن و تعادل در اجرای پروژه‌های احداث و بهره برداری از خطوط در دوره‌های گذشته بوده‌ایم.
قطعا برای تحقق هوای پاک در شهرها علاوه بر توسعه حمل و نقل عمومی و افزایش کیفیت سوخت و خودروها باید بهینه سازی مصرف سوخت نیز در دستور کار قرار بگیرد. موضوعی که در دستور کار مجلس و دولت سیزدهم قرار گرفته است. در همین راستا محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در نخستین همایش حمل‌ونقل و توسعه اقتصادی با بیان اینکه مدت‌هاست که در محافل دولتی، خصوصی و نهادهای عمومی غیردولتی جمع می‌شویم، اما بعد از ارائه پیشنهادات در سخنرانی‌ها، مسائل مطرح شده را فراموش می‌کنیم، تأکید کرده بود که باید در سه قوه این پیشنهادات را دنبال کرده، بر اساس آن پیش برویم و عملیاتی کنیم؛ البته معتقدم که ما ۴ قوه داریم که یک قوه آن بروکراسی است که متأسفانه سه قوه دیگر بر اساس آن حرکت می‌کنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بیش از چندین بار موضوعات و مشکلات امروز در حوزه حمل و نقل را مطرح کرده‌ایم اما همچنان هیچکدام از این مسائل برطرف نشده است، گفته بود: در وهله اول قطعاً شخص من، مقصر هستم اما باید توجه داشت که در این بین بخش خصوصی نیز مقصر است و هر دو بخش دولتی و خصوصی باید به سمتی برود که به فهم مشترک در این خصوص برسند.
وی در ادامه با بیان اینکه بسیاری از مشکلات مطرح شده در حوزه حمل‌ونقل را در احکام لایحه برنامه هفتم آورده‌ایم اما مشخص نیست چه مقدار از آن اجرایی شود، یادآور شد: قانون هوای پاک را در زمانی که در نیروی انتظامی فعالیت می‌کردم به دولت وقت ارائه کردم در حالی که این موضوع به تنهایی به ناجا ارتباطی نداشت. ما آن زمان روی مسائل متمرکز شدیم تا حل شود؛ اما مسائل همچنان باقی ماند. در دولت بعد از آن هم که شهردار بودم و موضوع را پیگیری کردم اما همچنان این مشکلات ادامه پیدا کرد. بی تردید بهینه‌سازی در مصرف، مسیر رسیدن به بهره‌وری است و حمل و نقل نیازمند تحول از طریق هوشمندسازی است.
استفاده از حمل و نقل عمومی مهترین کمک شهروندان درکاهش آلودگی هواست، اما فراهم نبودن تمام زیرساخت‌ها جهت استفاده صددرصدی از حمل و نقل عمومی استقبال شهروندان برای استفاده از این ناوگان را کم کرده است. از مدهای حمل و نقلی در کشور می‌توان مترو را به عنوان مهمترین مد حمل و نقلی دانست که تأثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوا دارد. لذا همت مسئولان را می‌طلبد که در راستای تأمین ناوگان ریلی درون شهری تلاش کرده و در این راستا گام بردارند.
تامین ناوگان حمل‌ونقل ریلی درون شهری
احداث و بهره برداری تنها ۴۰۰ کیلومتر از ۹۲۰ خط مصوب قطار شهری در ۹ کلانشهر کشور طی سه دهه
معاون امور شهرداری های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری های کشور در تشریح تأمین ناوگان ریلی درون شهری در کشور به بانگ خبر می‌گوید: از مجموع بالغ بر ۹۲۰ کیلومتر خط مصوب قطار شهری در ۹ کلانشهر کشور از اوایل دهه هفتاد تاکنون، تنها حدود ۴۰۰ کیلومتر احداث و به مرحله بهره برداری رسیده است؛ اما به دلیل عدم پیش بینی و یا عدم اجرای قراردادهای تأمین ناوگان برای این خطوط، عملاً حدود دو میلیون سفر روزانه توسط کمتر از ۱۹۰۰ دستگاه واگن مترو در عبور از حدود ۲۵۰ ایستگاه محقق می‌شود که معادل ۳.۵ درصد سهم از کل سهم حمل و نقل شهری کشور است. این نرخ تنها با افزایش تعداد ناوگان و نیز تکمیل نواقص زیرساختی همین خطوط تحت بهره برداری، به راحتی می‌تواند به حدود ۷ درصد افزایش یابد که از پیامدهای مثبت آن کاهش زمان انتظار ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای در برخی خطوط به حدود ۳ تا ۴ دقیقه خواهد بود.
فعال کردن قرارداد ۶۳۰ دستگاه واگن برای متروی تهران طی دو سال اخیر
انوشه ادامه می دهد: طی همین دو سال اخیر اقدامات مؤثری در این زمینه انجام دادیم که مهمترین آن فعال کردن قرارداد ۶۳۰ دستگاه واگن برای متروی تهران است که از سال ۱۳۹۷ منعقد شده بود. امروز با آغاز فاز طراحی این قرارداد، عملاً منتظر دریافت اولین رام قطار تا پایان دولت سیزدهم هستیم. همچنین به حمدالله، با ظرفیت سازی حدود ۱.۵ میلیارد دلاری از محل فاینانس خارجی، علاوه بر افزایش حجم قرارداد فوق از ۶۳۰ به ۷۹۱ دستگاه، مقدمات انعقاد قراردادهایی برای تأمین ۹۷۹دستگاه واگن دیگر را نیز مهیا کرده‌ایم. همچنین علاوه بر آن، قرارداد ۵۰ دستگاه واگن مترو را برای شهر قم منعقد و ابلاغ کردیم که با اتمام قریب الوقوع طراحی آن، در انتظار تحویل اولین سری قطارهای آن در ابتدای سال آتی خواهیم بود تا شهر قم نیز به عنوان دومین شهر در دولت سیزدهم و هفتمین شهر در مجموع وارد باشگاه بهره برداران خطوط مترویی در کشور شود و در ادامه نیز به دنبال حفظ این توازن خواهیم بود.
مرتضی ضامنی، مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور نیز در تشریح دستاوردهای دولت سیزدهم در بخش حمل و نقل در گفت‌وگو با بانگ خبر، می‌گوید: با راهبری وزیر کشور و رییس سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور موضوع واگذاری ناوگان حمل و نقل عمومی در هفته دولت به شهرداری‌ها محقق شد و سهمیه اتوبوس‌های شهرداری‌های کشور در این ایام واگذار شد.
وی می‌افزاید: سهمیه ون به شهرداری ها در ایام هفته دولت انجام شد و در بخش تاکسیرانی نیز خوشبختانه هدف گذاری که برای سال جاری انجام شده بود حدود ۱۰ هزار دستگاه خودرو بود که تاکنون ۶۰۰۰ دستگاه تحقق پیدا کرده است و در هفته دولت امسال ۶هزارمین دستگاه تاکسی در سال جاری تحویل متقاضیان شد. به این ترتیب می‌توان گفت امسال؛ سالی بوده که دولت توجه ویژه‌ای به ناوگان حمل و نقل عمومی داشته و امیدواریم در ادامه نیز بتوانیم این روند را به پیش ببریم و خدمات مناسبی به شهروندان ارائه کنیم.
سید سجاد انوشه، معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز در ادامه در تشریح روند نوسازی ناوگان اتوبسرانی شهرهای کشور اظهار می‌کند: ۴۸۰۰ دستگاه اتوبوس برای ساخت قراردادش با خودروسازهای داخلی منعقد شده است. ۷۵ تا ۸۰ درصد هزینه ساخت این اتوبوس‌ها به عنوان سهم دولت پرداخت می شود و از پایان سال گذشته تا امروز ۱۳۰۰ دستگاه اتوبوس نیز تحویل شهرداری‌های کشور شده و این مسیر با سرعت خوبی دنبال می‌شود؛ لذا امیدواریم تا پایان دوره به نقطه خوبی در ارتقای ناوگان اتوبوسرانی دست یابیم.
وی ادامه می‌دهد: در بخش نوسازی ناوگان اتوبوسرانی باید به این نکته توجه کرد که در سال ۱۳۹۲ که دولت قبلی کار را برعهده گرفت، ۲۰ هزار دستگاه اتوبوس در کشور داشتیم، ناوگان اتوبوسرانی ناوگان انبوه بری است که معمولا قشر زیادی از جامعه از آن استفاده می کنند، در این شرایط در پایان دولت قبلی، علی رغم افزایش درخواست برای حمل و نقل عمومی تعداد ناوگان با ۵۰ درصد کاهش به ۱٠ هزار دستگاه اتوبوس رسیده بود به شکلی که در برخی شهرها یک دستگاه اتوبوس روزانه ۸۰۰ نفر مسافر را جابه جا می‌کرد.
معاون سازمان شهرداری‌های کشور در تشریح تقویت حوزه ناوگان تاکسیرانی، به ون‌های تاکسی اشاره کرده و اظهار می‌کند: در حوزه تاکسی ون ها طی ۸ تا ۱۰ سال گذشته نوسازی اتفاق نیافتاده بود و ناوگان فعلی به شدت فرسوده شده بود. بر همین اساس قرارداد ساخت ۵۰۰۰ تاکسی ون ایرانی در داخل کشور منعقد شده که ۷۰ درصد هزینه ساخت آن به عنوان سهم دولت پرداخت شده است؛ البته در یک بازه زمانی طولانی این مبلغ از سوی متقاضی بازگشت داده می‌شود که برای مدل بازگشت آن با بررسی همه شرایط در حال جمع بندی هستیم.
تعداد ون‌های تحویلی به شهرهای کشور به ۳۰۰۰ دستگاه می‌رسد
معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور می‌گوید: حدود ۱۲۰۰ دستگاه تاکسی ون تاکنون تحویل داده شده است که پس از بکارگیری در مسیر راهپیمایی اربعین به متقاضیان تحویل داده شد و شاهد چهره جدیدی در شهرها بودیم، ان‌شاءالله در آینده با تحقق منابع ارزی نیز ۱۸۰۰ دستگاه ون جدید تحویل داده خواهد شد تا تعداد ون های تحویلی به ۳۰۰۰ دستگاه برسد.
