بانگ خبر، امروزه فناوری‌های الکترونیکی نقش و جایگاه ویژه‌ای درسیستم عدالت قضایی پیدا کرده است، یکی از راهکار‌های مهم افزایش سرعت وسهولت انجام خدمات قضایی برگزاری دادگاه های برخط است که در راستای حداقل حضور فیزیکی شهروندان وجلوگیری از اطاله دادرسی است.
لازم به تاکید است که بیش از ۵۰ درصد سند تحول قضایی پایه فناورانه دارد و موضوعی که در سند تحول قضایی نیز بر آن تاکید شده است بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و روز دنیا است.
بر این اساس در سال گذشته ۵۱۷ هزار و ۷۷۳ جلسه دادرسی به صورت الکترونیک برگزار شد و در حال حاضر ۸۰ درصد جلسات رسیدگی زندانیان به صورت الکترونیک انجام میشود.
در همین رابطه حجت الاسلام والمسلمین موحدی راد در مورد برگزاری دادگاه‌های الکترونیک گفت: به طور کلی دو گروه از دادگاه داریم، برخی از دادگاه‌ها که برخط برگزار شده و خواهان و خوانده می‌توانند به صورت الکترونیک در آن شرکت کنند، دسته دیگر دادگاه‌های برخط دادگاهی هستند که به صورت برخط و علنی برگزار می‌شوند.
برگزاری ۸ جلسه رسیدگی برخط بین المللی
رئیس کل دادگستری خراسان جنوبی در مورد برگزاری دادگاه‌های برخط استان، گفت: استان خراسان جنوبی به عنوان استانی پیشتاز در برگزاری دادگاه‌های برخط تاکنون تواسته است در سال جاری ۸ دادگاه بین المللی را به صورت برخط با کشور‌هایی همچون کانادا، پاکستان، ترکیه، عراق، کویت، انگلیس و… برگزار کند.
وی در ادامه با بیان اینکه دادگاه برخط بین المللی با محوریت موضوعات حقوقی و کیفری برگزار شده است، گفت: این دادگاه‌ها در راستای کاهش هزینه‌های غیرضرور انجام شده است.
رئیس کل دادگستری خراسان جنوبی گفت: با برگزاری دادگاه‌های آنلاین داخل کشور هزینه‌ها و خطرات جاده‌ای کاهش می‌یابد و موجبات صرفه جویی در وقت شهروندان را فراهم می‌آورد در بستر دادرسی الکترونیک مشکلات ناشی از مسافت‌های طولانی نیز از بین می‌رود و این امکان برای افراد فراهم میشود که در هر منطقه، مکان و حتی در هر کشوری در جلسات دادرسی به صورت مجازی و الکترونیک حاضر شوند.
حجت الاسلام والمسلمین موحدی راد با بیان اینکه در سند تحول قضایی دسترسی آسان شهروندان به نهاد‌های قضایی و عدالت دیده شده است، گفت: چه چیزی سهل‌تر از اینکه شهروندان بتوانند بدون حضور و طی پروسه وقت گیر اداری و مسافت بتوانند دعوا‌های خود را پیگیری و به نتیجه برسند.
رئیس کل دادگستری خراسان جنوبی افزود: اگرچه سالانه حجم ورودی پرونده‌ها افزایش می‌یابد، اما مشاهده می‌کنیم که با توجه به رسیدگی‌های برخط تردد و مراجعه حضوری شهروندان کاهش یافته است. چرا که بخش زیادی از امور از طریق بستری که فراهم شده انجام میشود.
وی به آمار برگزاری دادگاه‌های برخط از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا پایان تیر ماه اشاره کرد و گفت: ۱۵ هزارو ۳۸۷ جلسه رسیدگی برخط داشتیم که این جلسات به تفکیک ۹ هزارو ۵۴۲ جلسه در داخل شهر‌ستان‌ها و ۵ هزارو ۷۹۶ جلسه نیز در داخل استان و یک هزارو ۶۶۲ جلسه نیز در خارج از استان ۸ جلسه رسیدگی برخط بین المللی بوده است.
برگزاری ۱۸ جلسه دادگاه برخط علنی
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین موحدی راد به برگزاری دادگاه‌های برخط علنی استان هم اشاره کرد وگفت: تاکنون ۱۸ جلسه علنی در موضوعات مبتلا به جامعه از سوی دادگستری استان برگزار شده است؛ که در یکی از جلسات نزدیک به ۵ هزار نفر شرکت داشته و بیش از ۳۵۰ دانشگاه در این طرح پای کار بوده اند.
رئیس کل دادگستری خراسان جنوبی افزود: برگزاری دادگاه‌های برخط علنی ابتدا به صورت آزمایشی در استان و برای نمایندگان حقوقی ادارات، وکلا و دانشجویان بود، اما پس از آن با توجه به اینکه شهروندان اشراف کاملی بر حقوق خود و قانون ندارند و این امر موجب میشود که گا‌ها طعمه شیادان شوند برای افزایش دانش حقوقی آن‌ها تلاش کردیم و در برگزاری جلسات با موضوعات مبتلا به جامعه از عموم شهروندان با ارسال لینکی دعوت کردیم.
دادگاه های علنی موجب اعتماد بیشتر مردم به دستگاه قضایی خواهد شد
وی به برگزاری دادگاه‌های علنی اشاره کرد و گفت: به طور کلی در قانون اساسی اصل بر برگزاری دادگاه‌ها به صورت علنی است چرا که وقتی دادگاه به صورت علنی برگزار شود رعایت حقوق شاکی و متهم و خواهان و خوانده بیشتر صورت می‌گیرد و اینگونه عموم مردم در جریان روند رسیدگی قرار می‌گیرند که در نهایت موجب اعتماد بیشتر مردم به دستگاه قضایی خواهد شد.
حجت الاسلام والمسلمین موحدی راد گفت: واکنش‌ها پس از برگزاری هر جلسه از دادگاه‌های علنی در استان بهتر و بهتر میشود، عموما افراد شرکت کننده درجلسات پس از برگزاری دادگاه در پی نوشت‌ها ابراز می‌کنند که دستگاه قضایی کاری بسیار خطیر و دشوار انجام می‌دهد.
رئیس کل دادگستری خراسان جنوبی در مورد یکی دیگر از مزایای برگزاری دادگاه‌های برخط علنی گفت: برگزاری داگاه‌های علنی سبب میشود که همکاران قضایی ما دقت و مطالعه خود را پیرامون موضوعات افزایش و همه زوایای امر را در راستای صدور رای مورد بررسی قرار دهند.
وی به یکی دیگر از مزایای برگزاری دادای برخط علنی برای وکلا و دانشجویان اشاره کرد و گفت: شخصا به عنوان کسی که سال‌ها در دانشگاه تدریس کرده ام باید بگویم که فضای صرفا اکادمیک دانشگاه نمی‌تواند برای دانشجویان حقوق کارگشا باشد، بسیاری از دانشجویان هنوز فرق خواهان و خوانده ،اظهار نامه و لایحه را نمی‌دانند، نمی‌دانند در جدادگاه چه روندی طی میشود و چگونه فرایند رسیدگی طی میشود.
رئیس کل دادگستری خراسان جنوبی گفت: دانشجویان شرکت کنندگان در دادگاه‌های علنی برخط علاوه بر تحصیل و کسب دانش تئوری در دانشگاه می‌توانند با حضور در این جلسات بار عملی دانشی خود را نیز افزایش و اینگونه کار آموزی کنند، از این رو آن دانشجویی که در فضای دادگاه و محیط عملیاتی قرار گرفته و توانسته از آن کسب تجربه کند به مراتب نسبت به آن فردی که در فضای تئوری محض زیست کرده بسیار توانمندتر است.
وی همچنین گفت: وکلا نیز همچون دانشجویان می‌توانند از این جلسات کسب تجربه کنند، شرکت وکلای عزیز در جلسات رسیدگی برخط علنی سبب میشود تا دقت کنند که چه مواردی برای دادگاه دارای اهمیت است و چه مواردی در ارکان تصمیم گیری آن‌ها اثرگذار است تا بتوانند در لوایحی که می‌نویسند و در نوع دفاعی که می‌خواهند از حقوق موکلین خود تدارک ببینند جوری دفاع کنند که بتوانند هدایتگر باشند و مقام رسیدگی کننده بر اساس نوع دفاعیات آن‌ها بتواند رای مناسب صادر کنند.
دادگاه های علنی برخط افزوده دانشی برای جامعه حقوقی کشور دارد
صفدر ایمانی استاد دانشگاه در گفت‌وگو با میزان در مورد برگزاری دادگاه‌های علنی برخط گفت: برگزاری دادگاه‌های علنی برخط فرصت جدیدی برای کنش‌گران حوزه حقوق است،شرکت در این دادگاه ها مکمل آموزش های تئوری است.
این وکیل دادگستری گفت: شرکت در دادگاه های علنی برخط فرصتی است که جامعه حقوقی کشور بتواند به واسطه آن افزوده دانشی مناسبی برای خود ایجاد کند.
این استاد دانشگاه افزود: همواره دانشجویان را به شرکت در این دوره ها تشویق می‌کنم چرا که حضور در این دادگاه‌ها سبب می شود دانشجو از محیط صرفا آکادمیک فاصله گرفته و در فضایی عملیاتی کسب تجربه کند.
ایمانی به عنوان توصیه در برگزاری دادگاه های برخط علنی گفت: آنچه در بدو امر مهم است توسعه این دادگاه ها به لحاظ کمیت است اما در راستای افزایش کیفیت نیز می توان با طرح پرونده های بزرگ و چالشی به بالا رفتن دانش و آگاهی های جامعه هدف و کارآموزان وکالت کمک کرد.
