بانگ خبر، اختلافات میان تهران و سئول بر سر موضوع داراییهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی در سال ۲۰۱۸، پس از خروج یک جانبه آمریکا از توافق هستهای ۲۰۱۵ و بازگرداندن تحریمهای واشنگتن علیه تهران آغاز شد. کره جنوبی طی این چند سال همواره مدعی شده که تحریمهای آمریکا مانع بازگرداندن این پول شده و علی رغم درخواست جمهوری اسلامی ایران برای آزادسازی داراییها هر بار مقامات سئول به بهانهای از این موضوع سر باز زده و امتناع کردهاند.
پس از روی کار آمدن جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا این انتظار میرفت تا کره جنوبی در رفتار و سیاستهای خود تغییر داده و اموال ایران را آزاد کند. در همین راستا دولت بایدن به سئول اجازه داد تا در قالب واحد پول خود بدهی ایران به سازمان ملل را پرداخت کند.
مقامات سئول پیش از این گفته بودند، سرنوشت پولهای بلوکهشده به نتیجه مذاکرات هستهای ایران با قدرتهای جهانی بستگی دارد. این در حالی است که طی سالهای اخیر به کرات مقامات کره جنوبی با واشنگتن رایزنی و گفتوهایی را درباره موضوعات مرتبط با ایران داشتهاند. نمونه آن گفتو گوهای چوی جونگ کان، معاون وزیر امور خارجه کره جنوبی و وندی شرمن، قائم مقام وزیر خارجه آمریکا بود. پس از این دیدار و گفتوگو، وزارت امور خارجه کره تایید کرد که مقامات دو کشور درباره مسائل ایران گفتوگو کردهاند که ظاهرا منظور از آن داراییهای بلوکه شده ایران در بانکهای کرهای تحت تحریمهای آمریکا بوده است.
در پی عدم تغییر سیاستهای کره جنوبی در قبال آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران، جمهوری اسلامی ایران با طرح شکایت رسمی اقدام جدی و عزم خود را برای پیگیری داراییهای خود آغاز کرد
کره جنوبی سیاست خود برای آزاد سازی پولهای بلوکه شده ایران را تغییر نداد تا ایران مجبور شد اقدام و عزم جدی کرده و موضوع را با شکایت رسمی پیگیری کند. بنابراین طی مدتی که دولت جدید آمریکا روی کار آمده نه تنها تغییری در سیاستهای کره دیده نشده بلکه برخی اقدامات آن ها به نوعی توهین و گستاخی به مردم ایران تلقی میشود، این ضرورت احساس میشد تا جمهوری اسلامی ایران اقدام جدیتری را در این زمینه در دستور کار قرار دهد.
پیشتر از این در دیداری که حدودا دو سال قبل، علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان با معاون وزیر خارجه این کشور در وین و به در خواست طرف کرهای داشت، این مقام کرهای با اشاره به اهمیت روابط سئول-تهران، توضیحاتی در خصوص پولهای بلوکه شده ایران نزد کره جنوبی ارائه و عنوان کرد که این کشور برای بازپرداخت بدهی خود به ایران تلاش میکند.
همچنین معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان نیز در این دیدار تاکید کرد که فارغ از نتایج گفتوگوهای رفع تحریمها در وین، دولت کره جنوبی موظف به آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران است و تحریمهای یکجانبه آمریکا نمیتواند توجیهی برای عدم پرداخت بدهیها به ایران باشد. همچنین در این جلسه تاکید شد که خودداری غیرقانونی و غیر قابل توجیه کره جنوبی از بازپرداخت بدهیهای خود به ایران، نقطهای تیره در تاریخ روابط دو کشور خواهد بود و سئول باید هر چه سریعتر نسبت به آزاد سازی منابع ایران اقدام کند.
کارشناسان معتقدند اهمیت آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران از این جهت است که میتواند به تسهیل واردات کالاهای واسطهای و سرمایهای کمک کند و در پی آن رونق به تولید بازمیگردد و اقلام مورد نیاز مصرفی مردم راحتتر تامین میشود. ضمن اینکه این موضوع میتواند به تنظیم و کنترل بازار ارز نیز کمک کند.
در بهمن ماه سال ۱۴۰۰ یک رسانه کرهای در گزارشی منتشر کرد که بانک مرکزی ایران در نامهای خطاب به مرکز بینالمللی حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری(ISDS)، خواستار بازگردانده شدن داراییهای بلوکه شده ایران در بانکهای کره جنوبی شده و در همین ارتباط یک مقام وزارت امور خارجه کره جنوبی گفت که سئول در ماه سپتامبر این نامه را دریافت کرده و مدعی شد قصد دارد موضوع داراییهای مسدود شده ایران تحت تحریمهای آمریکا را حل و فصل کند.
شبکه کی. بی. اس ورلد همچنین در گزارش خود منتشر کرده بود در صورتی که دو کشور طی ۶ ماه پس از قبول این نامه هیچ راهحلی برای رفع این مناقشه از طریق مذاکرات پیدا نکنند، ایران احتمالا به مرکز بینالمللی حل و فصل اختلافات سرمایهگذاری شکایت خواهد کرد.
بر اساس این گزارش، خبرگزاری یونهاپ نیز خبر داده بود که طبق گزارش وزارت خارجه کره جنوبی، دیپلماتهای ارشد ایران و کره یعنی معاونان وزرای خارجه دو کشور تماسی تلفنی داشته و درباره راههای بهبود روابط دو جانبه که تحت تاثیر موضوع پولهای بلوکه شده این کشور در بانکهای کره قرار گرفته، گفتوگو کردهاند.
همچنین روزنامه کرهای اکونومیک دیلی در گزارشی اعلام کرده بود که مقامات کره جنوبی و آمریکا در حال رایزنی در چارچوب یک کارگروه برای آزادسازی هفت میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران در بانکهای کره هستند. افرادی که در جریان این رایزنیها بودهاند، گفتند که آزادسازی این پولها ذیل شرایطی سختگیرانه و تنها به منظور استفاده ایران از این مبالغ برای اموری مانند هزینههای عضویت سازمان ملل و …انجام خواهد شد.
همراهی کره جنوبی در راستای سیاست تحریمی آمریکا پس از خروج از برجام، موجب مسدود و بلوکه شدن داراییهای ایران شده که تا به امروز هم به بهانههای مختلف کره از پرداخت این بدهیها امتناع کرده ااین در حالی است که کره جنوبی یکی از کشورهایی بود که با خروج آمریکا از برجام، با سیاست موسوم به «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا علیه ایران همراهی کرد.
براساس گزارشهای موجود، بدهی کره جنوبی به ایران در ازای خرید میعانات گازی در دو بانک این کشور، مجموعاً به ارزش هفت میلیارد دلار است. البته پیشتر خبرهایی منتشر شد مبنی بر این که کرهایها میخواهند حدود یک میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده ایران را در قالب خرید کالاهای اساسی به ایران منتقل کنند.
کره یکی از مشتریان نفت ایران بود که طبق درخواست آمریکاییها خرید نفت خود را کاهش داده و حتی به صفر رسانده و از طرفی مانع دستیابی ایران به داراییهای خود در بانکهای این کشور شده است.
بنابراین به موجب تحریمهای آمریکا، پولهای ایران در دو بانک تجاری کره به نامهای “بانک ووری” و “بانک صنعتی کره” بلوکه شده است و در این مدت نیز روابط دو جانبه تهران-سئول خدشه دار و تحت تاثیر این اتفاق قرار گرفت. ظاهرا مقامات کرهای قصد ندارند تا تلاشی برای بهبود روابط دو کشور انجام دهند.
روز شنبه با ارسال لایحه” ارجاع اختلاف بین بانک مرکزی ایران و دولت جمهوری کره” از سوی رئیسجمهور به مجلس شورای اسلامی، رسما شکایت ایران از کره جنوبی درباره استرداد مطالبات از بانکهای این کشور کلید خورد.
سال گذشته اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه وزارت خارجه کره جنوبی مجوزهای لازم را اخذ کرده پول به یک بانک آمریکایی منتقل شود البته ایران ریسک این کار را قبول نخواهد کرد زیرا این احتمال وجود دارد که آمریکاییها در این فرآیند پول ما را بلوکه کنند لذا باید تلاش شود تا از طریق دیگری این پول منتقل شود.
کرهای ها باید بدانند جمهوری اسلامی ایران بر سر قضیه پولهای بلوکه شده بسیاری جدی است و تمام تلاش خود را برای احقاق حقش به کار میبرد. آنها باید متوجه باشند با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن و اما و اگر در آزادسازی داراییهای ایران تنها صورت مسئله را پاک میکنند، باید متوجه باشند اقدامات آنها نمیتواند ایران را از خواسته حقیقی و اصلی خود دور کند.