قلیچداراوغلو؛ کتاب‌خوانی که اردوغان را به دور دوم انتخاباتی تاریخی کشاند

بانگ خبر، به نقل از خبرگزاری فرانسه،  این یک نتیجه تلخ و شیرین بود که حامیان کمال قیلیچداراوغلو را پس از یک شب داغ شمارش آرا در مهمترین انتخابات ترکیه در دوران مدرن ناامید کرد.

براساس نتایج اعلام شده اردوغان ۴۹.۵ درصد آرا و رهبر اپوزیسیون سکولار ۴۴.۹ درصد آرا را به دست آورده است. نظرسنجی های پیش از انتخابات نشان داده بود که قیلیچداراوغلو می‌تواند آستانه ۵۰ درصدی لازم برای پیروزی مطلق را بشکند.

لیر در برابر یورو به دلیل ناامیدی سرمایه گذاران از اینکه دوران اقتصاد غیرمتعارف اردوغان به پایان نمی رسد، سقوط کرد. اما هنوز هم برای رهبر ۷۴ ساله قوی‌ترین ائتلاف اپوزیسیون، یک دستاورد تاریخی است که با مردی روبرو شود که در طول دو دهه حکومت خود هرگز رأی مردمی را از دست نداده است.

اردوغان بامداد دوشنبه در بالکن مقر حزب عدالت و توسعه در آنکارا به قلیچداراوغلو که ساعتی قبل سخنرانی کرده و از پیشتاری سخن گفته بود کنایه زد که «یکی در آشپزخانه و دیگری در بالکن است» و گوی سبقت در دست او است.

رهبر اپوزیسیون ترکیه هم به طعنه گفت، «انتخابات در بالکن پیروز نمی‌شود.»

انتخاباتی که می‌تواند فراتر از مرزهای ترکیه پیامدهای ژئوپولتیکی برای خاورمیانه، اوکراین و پیمان آتلانتیک شمالی داشته باشد. در این صورت دو هفته پیش رو با تنش‌های زیادی برای اقتصاد و سیاست ترکیه همراه خواهد بود و برخی کارشناسان فراز و فرودهای بسیار در زمینه ارزش لیر را پیش‌بینی می‌کنند.

قلیچداراوغلو مدعی شد که آرای حزبش نشان می‌دهد که او پیشتاز است و از هواداران خواست تا هنگام شمارش آخرین آرا از صندوق‌های رای محافظت کنند. او بامداد دوشنبه به مقامات انتخابات ترکیه گفت: از اراده ملت نترسید.

این انتخابات نه تنها رهبر آینده ترکیه، کشوری ۸۵ میلیون نفری و عضو ناتو را تعیین می‌کند، که نقش مهمی در گام برداشتن ترکیه در مسیری سکولار دارد و بر بحران هزینه‌های زندگی در ترکیه، روابط با روسیه، خاورمیانه و غرب تاثیرگذار است.

دور دوم انتخابات در ۲۸ مه فرصتی را برای قیلیچداراوغلو فراهم می کند تا شکست انتخاباتی او در رقابت سال ۲۰۰۹ برای شهردار شدن استانبول را جبران کند.

این طلسم البته زمانی که وی قصد خود برای به چالش کشیدن اردوغان و تشکیل ائتلاف شش حزبی مخالف را اعلام کرد، شکست. ائتلاف ضد اردوغان پس از یک سال بحث در مورد آن، با حمایت از نامزدی او موافقت کرد. آنها پس از نتیجه دور اول دور او جمع شدند.

مرال آکشنر، متحد ملی‌گرای قیلیچداراوغلو پس از مشخص شدن نتیجه، در توییتی نوشت: «ما داریم پیروز می‌شویم».

قیلیچداراوغلو که به آرامی و ساده سخن می‌گوید، نقطه مقابل اردوغان پر سرو صدا و مدعی است- پوپولیستی که استعدادش برای مبارزات انتخاباتی به او کمک کرده تا به طولانی‌ترین رهبر ترکیه تبدیل شود.

موهای خاکستری و نقره‌ای و عینک مربعی به قیلیچداراوغلو حالت استادی می بخشد که نشان دهنده پیشینه او به عنوان یک حسابدار است که به ریاست آژانس تامین اجتماعی ترکیه رسیده است.

او در طی کمپین‌های انتخاباتی حملات شخصی اردوغان را نادیده گرفت و در عوض بر سختی‌هایی که تمام ترک‌ها طی سال‌ها آشفتگی سیاسی و اقتصادی متحمل شده‌اند، تاکید کرد. یکی از وعده های اصلی او شامل واگذاری بسیاری از اختیاراتی به پارلمان است که اردوغان در دهه آخر حکومتش به دست آورده است.

او قول داده که در موعد مقرر پستش را ترک کند و راه را برای نسل جوانی از رهبران که به تیم چند وجهی او پیوسته‌اند باز کند. او پیش از رای گیری گفت: “من فرد جاه طلبی نیستم.”

رویای او «بازگرداندن دموکراسی» و سپس «نشستن یک گوشه و بازی با نوه‌ها» است.

بحران هزینه زندگی که تحلیلگران – و تعداد زیادی از رای دهندگان ترک – آن را به باورهای اقتصادی غیرمتعارف اردوغان مربوط می‌دانند، در جلب حمایت‌ها از قلیچداراوغلو بسیار موثر بوده است..

اما کمپین رسانه‌های اجتماعی که توانستند با صحبت کردن با رای‌دهندگان در کلیپ‌های جالبی که از آشپزخانه‌ او با کاشی‌کاری‌های قدیمی ضبط شده بود،توانستند از سد تبلیغات تلویزیون دولتی که بطور کامل در اختیار اردوغان بود گذر  کند. این چت‌های صمیمانه میلیون‌ها بازدیدکننده داشت و اغلب به موضوعاتی پرداخته که به ندرت در رسانه‌های حامی دولت ظاهر می‌شوند.

یکی از معروف ترین آنها صحبت کردن قلیچداراوغلو از علوی بودنش بود که  تابوها را شکست. این گروه هدف دهه‌ها سرکوب خشونت‌آمیز بوده است. اردوغان زمانی علویان را به اختراع «دین جدید» متهم کرد. قلیچداراوغلو در این ویدئو گفت: «خدا جانم را به من داد. “من گناهکار نیستم.” این پست اواخر شب تا صبح روز بعد نزدیک به ۵۰ میلیون بازدید در توییتر داشت.

برخی از سیاست های دیگر او دارای لبه تیزتری دارند که ناسیونالیسم بنیانگذار ترکیه مصطفی کمال آتاتورک – اولین و مهمترین رهبر حزب جمهوری خواه خلق (CHP) او را تداعی می کند. قلیچداراوغلو قول داده است که نزدیک به چهار میلیون سوری را که از جنگ داخلی گریخته‌اند، ظرف دو سال به کشورشان بازگرداند. او گفت که این موضوع مربوط به “نژاد” نیست بلکه حرف بر سر “منابع” در ترکیه در دوران نابسامانی اقتصادی آن است.

قیلیچداراوغلو با یادآوری زندگی معمولی خود در استان کردنشین علوی تونجلی، نظر بسیاری را به خود جلب کرد. او یک بار گفت: ما یخچال، ماشین لباسشویی یا ماشین ظرفشویی نداشتیم.

او بعداً خبرنگاران را به آپارتمان خود دعوت کرد تا درباره تصمیم خود مبنی بر توقف پرداخت قبوض برق صحبت کنند. این یک بیانیه همبستگی با رای دهندگان تورم زده ترکیه بود که سعی در پر کردن شکاف‌های سیاسی داشت

او در کنار یک فانوس قدیمی که روی میزش می‌درخشید گفت: “این مبارزه من برای مطالبه حقوق شماست.”