بانگ خبر، به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل؛دکتر احمد دلبری رئیس انجمن علمی سالمندان ایران و مشاور عالی سالمندی سازمان بهزیستی در نشست شورای ملی سالمندی کشور که به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور برگزار شد،چالش‌ها و راهکارهای ممکن در مواجهه با سالمندی را بررسی کرد.
فرصت‌های اقتصادی سالمندی؛ از اقتصاد نقره‌ای تا ایجاد اشتغال پایدار
وی با اشاره به اینکه سالمندی تنها یک چالش نیست، بلکه می‌تواند یک فرصت اقتصادی بزرگ نیز باشد،گفت: در کشورهای توسعه‌یافته،صنعت سالمندی یکی از پربازده‌ترین و رو به رشدترین بخش‌های اقتصادی است.
وی افزود:بیش از ۶۰ درصد سالمندان به خدمات مراقبتی در منزل نیاز دارند و اگر دولت با یک برنامه‌ریزی مناسب در این حوزه سرمایه‌گذاری کند، بیش از ۱.۵ میلیون شغل پایدار در بخش‌های خدمات مراقبتی، توانبخشی و بهداشت سالمندان ایجاد خواهد شد.
دکتر دلبری گفت:علاوه بر این، حوزه‌هایی مانند توسعه فناوری‌های کمکی، بازارهای پزشکی و بهداشتی، گردشگری سالمندان، مناسب‌سازی مسکن و خدمات حمل‌ونقل ویژه سالمندان از جمله بخش‌هایی هستند که می‌توانند نه‌تنها اشتغال‌زایی کنند،بلکه فرصت‌های بزرگی برای سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی فراهم آورند.
وی افزود:کارآفرینی در حوزه سالمندی کم‌هزینه و پربازده است و می‌تواند در عین حال که سطح خدمات را برای سالمندان افزایش می‌دهد، به یکی از موتورهای محرک اقتصاد کشور تبدیل شود.
چالش‌های سالمندی در ایران؛ از فقر تا تنهایی سالمندان
مشاور عالی سالمندی سازمان بهزیستی گفت:با وجود فرصت‌های سالمندی، ایران با چالش‌های متعددی در این حوزه مواجه است.که به تدوین و اجرای سیاست‌های جامع سالمندی در این حوزه نیازمندیم. بررسی سیاست‌های سالمندی در کشور نشان می‌دهد که از برنامه سوم توسعه (۱۳۸۳) تاکنون، تنها یک سند ملی سالمندی تدوین شده و کمتر به برنامه اجرایی تبدیل شده است. در حالی که اسناد بالادستی متعددی، از جمله سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری و برنامه‌های توسعه سوم تا ششم، بر اهمیت برنامه‌ریزی برای سالمندی تأکید داشته‌اند، اجرای عملی این سیاست‌ها نیازمند توجه بیشتری است.
وی گفت:نکته مهم این است که در برنامه هفتم توسعه نیز به موضوع سالمندی پرداخته نشده است. این در حالی است که روند پرشتاب سالمندی کشور مستلزم سیاست‌گذاری منسجم و اقدامات عملیاتی گسترده در حوزه‌های سلامت، رفاه، اشتغال و مشارکت اجتماعی سالمندان است.
بحران هزینه‌های سلامت و کمبود متخصصان سالمندی
دلبری با اشاره به افزایش تعداد سالمندان و افزایش شدید هزینه‌های درمانی و بهداشتی کشور گفت: ایران به بیش از ۲۵۰۰ متخصص طب سالمندی نیاز دارد، اما کمتر از ۲۵ نفر در این رشته تخصص دارند. علاوه بر این، بیمه‌های کشور پوشش کافی برای هزینه‌های مراقبت در منزل، مراقبت‌های طولانی‌مدت و درمان‌های ویژه سالمندان ندارند.
وی افزود:در شرایطی که هزینه‌های دارویی و درمانی سالمندان به‌شدت رو به افزایش است، نبود یک نظام حمایتی منسجم می‌تواند این قشر را به‌طور جدی با مشکلات معیشتی مواجه کند.
دلبری با اشاره به فقر سالمندان و ناتوانی صندوق‌های بازنشستگی گفت:روند تورمی کشور تأثیر مستقیمی بر وضعیت اقتصادی سالمندان داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ فقر در میان سالمندان دو برابر سایر گروه‌های سنی است. از سوی دیگر، صندوق‌های بازنشستگی به دلیل کاهش تعداد نیروی کار و افزایش تعداد مستمری‌بگیران، در آستانه بحران مالی قرار دارند.
رییس انجمن علمی سالمندان ایران یکی از مهم‌ترین شاخص‌های بحران بازنشستگی را نرخ پشتیبانی صندوق‌های بیمه‌ای دانست و گفت: استاندارد جهانی نرخ پشتیبانی حداقل ۳ نفر و در حالت مطلوب ۶ تا ۷ نفر است، اما در ایران نرخ پشتیبانی در صندوق بازنشستگی کشوری تنها ۰.۵ نفر است، یعنی به ازای هر دو بازنشسته، تنها یک شاغل در این صندوق حق بیمه پرداخت می‌کند.
وی افزود:در صندوق بیمه تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، این نرخ ۰.۸ نفر و در صندوق تأمین اجتماعی ۴.۵ نفر است. چنین شرایطی نشان می‌دهد که صندوق‌های بازنشستگی با بحران جدی مالی روبه‌رو هستند و بدون اصلاح ساختاری، خطر ورشکستگی آنها در آینده نزدیک وجود دارد.
چالش‌های اجتماعی؛ از تنهایی و افسردگی تا سالمندآزاری
دلبری با بیان این نکته که بیش از ۳۰ درصد سالمندان کشور تنها زندگی می‌کنند و همسر خود را از دست داده‌اند،گفت:تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از ۵۰ درصد سالمندان احساس تنهایی می‌کنند و میزان افسردگی در میان سالمندان دو برابر سایر گروه‌های سنی است.
وی افزود:از سوی دیگر، سالمندآزاری در کشور به‌طور نگران‌کننده‌ای رو به افزایش است. آمارها نشان می‌دهد که بیش از ۳۰ درصد سالمندانی که در مراکز نگهداری حضور دارند، مجهول‌الهویه بوده و از سوی خانواده‌ها رها شده‌اند.
راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت سالمندی
رییس انجمن علمی سالمندان ایران با ارائه راهکارهای کلیدی برای مواجهه با بحران سالمندی گفت:اصلاح نگرش جامعه نسبت به سالمندی؛ ترویج فرهنگ سالمندی فعال و پویا،افزایش تعاملات اجتماعی سالمندان از طریق ایجاد مراکز ویژه گفت‌وگو و تعاملات اجتماعی می تواند راهکارهایی برای حضور بیشتر سالمندان در جامعه و مقابله با بحران تنهایی و افسردگی آنها باشد.
وی همچنین ارتقای آموزش‌های خودمراقبتی و سالمندی سالم برای پیشگیری از بیماری‌های مزمن،افزایش تعداد متخصصان حوزه سالمندی و تربیت پزشکان و پرستاران متخصص،گسترش بیمه‌های تکمیلی و ایجاد بیمه های مراقبت طولانی‌مدت برای کاهش هزینه‌های درمانی سالمندان را نیز راهکارهایی در حوزه سلامت سالمندی عنوان کرد.
وی همچنین توسعه مراکز اقامتی روزانه و شبانه‌روزی سالمندان برای جلوگیری از انزوای اجتماعی، پوشش بیمه‌ای خدمات پزشکی و توانبخشی در منزل، استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان، اجرای پیمایش ملی سلامت و بهزیستی سالمندان برای برنامه‌ریزی دقیق‌تر،اصلاح سیاست‌های بازنشستگی و افزایش تدریجی سن بازنشستگی برای جلوگیری از بحران صندوق‌های بیمه‌ای و توسعه گردشگری سالمندان با حمایت‌های دولتی و تسهیلات ویژه را به عنوان راهکارهایی عملی برای روبه رو شدن با این پدیده برشمرد.
دلبری در پایان مدیریت سالمندی در ایران را نیازمند یک عزم ملی دانست و افزود:تنها از طریق برنامه‌ریزی دقیق و سیاست‌گذاری‌های منسجم می‌توان این بحران را به درستی مدیریت کرد.
