به گزارش بانگ خبر، نظام نیمه آزادی، یکی از تاسیس های جدید قانون مجازات است که بر اساس آن، مقنن با آزادی نیمه وقت مجرم موافقت می کند. البته برای اعمال این نهاد، قانونگذار دست روی دست نگذاشته و مجرم را تحت نظارت های دائمی هم قرار می دهد تا دیگر دست از پا خطا نکند.
بر اساس ماده ۵۶ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، «نظام نیمه آزادی، شیوه ای است که بر اساس آن محکوم می‌تواند در زمان اجرای حکم حبس، فعالیت های حرفه ای، آموزشی، حرفه آموزی، درمانی و نظایر اینها را در خارج از زندان انجام دهد. اجرای این فعالیت ها زیر نظر مراکز نیمه آزادی است که در سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی تاسیس می‌شود.»
همچنین در ماده ۵۷ این قانون آمده است که «در حبس‌های تعزیری درجه پنج تا هفت، دادگاه صادرکننده حکم قطعی می‌تواند مشروط به گذشت شاکی و سپردن تامین مناسب و تعهد به انجام یک فعالیت شغلی، حرفه ای، آموزشی، حرفه آموزی، مشارکت در تداوم زندگی خانوادگی یا درمان اعتیاد یا بیماری که در فرآیند اصلاح یا جبران خسارت وارد بر بزه دیده موثر است، محکوم را با رضایت خود او، تحت نظام نیمه آزادی قرار دهد. همچنین محکوم می‌تواند در طول دوره تحمل مجازات در صورت دارا بودن شرایط قانونی، صدور حکم نیمه آزادی را تقاضا کند و دادگاه موظف به رسیدگی است.
تبصره [الحاقی ۲۳ اردیبهشت سال ۱۳۹۹]- مقررات این ماده در مورد حبس‌های تعزیری درجه دو، درجه سه و درجه چهار، در صورت گذراندن یک چهارم مدت حبس قابل اعمال است.»
بر این اساس باید گفت استفاده از نظام نیمه آزادی با شرایطی ممکن است که شامل محکومیت فرد به حبس تعزیری درجه پنج الی هفت؛ گذشت شاکی؛ گرفتن تامین مناسب از مجرم؛ تعهد به انجام یک فعالیت شغلی، آموزشی و حرفه ای و نیز اعلام رضایت محکوم نسبت به اعمال نظام نیمه آزادی است. همچنین از جمله اهداف پیش بینی نظام نیمه آزادی، این است که مجرمان با روش های کارآمدتری، اصلاح شده و به جامعه بازگردند.
در این روش، شخص در ظاهر ممکن است آزاد باشد، ولی با توجه به توان و تخصص خود یا با توجه به علاقه ای که برای کار کردن و یادگیری یک حرفه دارد، می تواند برای انجام این امور درخواست داده و در مراکزی که توسط قوه قضاییه تعیین شده است، مشغول به کار و فعالیت شود. در این مراکز یک نماینده از طرف قوه قضاییه حضور دارد که زیرنظر قاضی اجرای احکام به کنترل و نظارت بر عملکرد زندانیان می پردازد و گزارش عملکرد آنها را برای قاضی اجرای احکام ارسال می کند.
موضوع دیگری که در این زمینه باید مورد توجه قرار داد، این است که نظام نیمه آزادی را در مواردی، مشابه آزادی مشروط عنوان می کنند. این در حالی است که در آزادی مشروط، شخص بعد از اینکه شرایط آزادی مشروط را به دست آورد، به طور کامل آزاد می شود و در طی این مدت باید از دستورات دادگاه تبعیت کند؛ ولی در نظام نیمه آزادی، شخص تنها در ساعاتی که مشغول کار است، آزاد است و شب ها باید به زندان بازگردد. البته چون تضمینات لازم را به دادگاه سپرده است، این ارفاق نیز به او داده می شود که با اجازه قاضی اجرای احکام بتواند به انجام بعضی از امور شخصی مانند تحصیل یا ملاقات با اعضای خانواده و… بپردازد و سپس خود را به زندان معرفی کند؛ لذا شخص باید راجع به این قبیل امور از قبل با دادگاه هماهنگ کند تا دادگاه در این رابطه دستورات لازم را جهت کنترل ورود و خروج او به دفتر زندان اعلام کند.
گزارش از: مهدیه سید میرزایی
