بانگ خبر، مراسم چهارمین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت امروز با حضور دکتر علی‌اصغر شالبافیان معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، دکتر نصیرالدین جاویدی نماینده رئیس گروه علمی سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی، دکتر مهدی باصولی رئیس دانشگاه علم و فرهنگ و رئیس کنفرانس، دکتر محمدحسین ایمانی خوشخو رئیس پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی و رئیس کمیته علمی، دکتر منوچهر جهانیان معاون فرهنگی، اجتماعی و دانشجویی دانشگاه علم و فرهنگ و دبیراجرایی کنفرانس، دکتر سید سعید هاشمی رئیس دانشکده علوم گردشگری و دیگر معاونان و مدیران این حوزه در سالن همایش‌های بین‌المللی دانشگاه علم و فرهنگ آغاز به کارکرد.
معنویت، رویکرد نهفته در اغلب گونه‌های گردشگری است
دکتر مهدی باصولی در ابتدای این مراسم گفت: دانشگاه علم و فرهنگ در حوزه گردشگری جزو پیشگامان بوده و اولین دانشکده گردشگری کشور، سال ۹۱ در این دانشگاه تاسیس شد. همچنین در این راستا رویدادهای مختلفی نیز برگزار کرده و یکی از آن رویدادها کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت است که امروز شاهد چهارمین دوره این کنفرانس بین المللی هستیم.رییس دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به انواع گونه‌های گردشگری از جمله گردشگری فرهنگی، مذهبی، کاری، ورزشی اکوتوریسم، خاطرنشان کرد: موضوع معنویت یک مفهوم مستتر در انواع گونه‌های گردشگری است. در بسیاری از این گونه‌ها، مفهوم معنویت زیربنایی است و بسیاری از جاذبه‌ها و حرکت‌ها از عنصر معنویت استفاده می‌کنند. به همین دلیل مقاصد گردشگری، امروزه این مفهوم را به عنوان بنیان اصلی در نظر می‌گیرند تا بتوانند گردشگران را جذب کنند. رئیس چهارمین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت افزود: یکی از مباحثی که در این حوزه به آن کمتر توجه شده، موضوع گردشگری منظر است. وی عنوان کرد: ما منظر را تلاقی تاریخ و جغرافیا می دانیم؛ هر عنصر معماری یا هر جاذبه‌ای هویتی دارد، یعنی فیزیک بنا یک موضوع و جاذبه است و هویتش جاذبه‌ای دیگر که می‌تواند هویت معنوی تعبیر شود. به عنوان مثال خانه پدری، برای هر فرد حس و حالی دارد اما برای دیگران فقط فیزیک آن قابل حس است. در واقع فرد خاطرات و هویتش را در آنجا مرور می‌کند اما دیگران فیزیک آن را می‌بینند و آنچه که به لحاظ معنوی مستتر بوده، منظر آن تعریف می‌شود. باصولی تاکید کرد: وقتی عنصری به عنوان جاذبه مطرح می‌شود یعنی هویت، کارکرد و دلایل وجودی آن مهم‌تر از شکل و اساس آن است و این کلیت موضوع و یکی از خلاءهای کنفرانس‌های برگزار شده است است که امیدواریم در دوره های بعد به این مهم نیز پرداخته شود.رئیس دانشگاه علم و فرهنگ در پایان گفت: انشاله در مهرماه آینده (۱۴۰۳) میزبان پنحمین دوره کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت خواهیم بود و از محققان این حوزه می‌خواهیم ما را در این مسیر یاری کنند و دانشجویان نیز مشارکت بیشتری داشته باشند.
ایجاد شبکه جهانی محققان معنویت و گردشگری
دکتر محمدحسین ایمانی خوشخو دبیر علمی کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت در ادامه گفت: با تحقیق و جستجویی در وب در خصوص موضوع گردشگری و معنویت به بحث گردشگری مذهبی می‌رسید درحالی‌که در گردشگری معنوی، معنویت را به‌عنوان یک رویکرد می داتیم که در تمامی گونه‌های گردشگری نیز این رویکرد وجود دارد.
وی در خصوص نتایج حاصل از برگزاری چند دوره کنفرانس، افزود: کنفرانس گردشگری و معنویت باعث شکل‌گیری ادبیاتی مشترک در این حوزه شد تاجایی که در دانشگاه‌ها و پایان‌نامه‌ها نیز این رویکرد خود را نشان داد و نگاهی که گردشگری معنوی مترادف گردشگری مذهبی است، با وجود این نظریه تغییر پیدا کرد؛ بنابراین هر قدر این بحث بیشتر مورد توجه قرار گیرد، ابعاد تازه‌ای از آن کشف می‌شود.
رئیس پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی خاطرنشان کرد: امروز می‌توانیم بگوییم، فلسفه گردشگری یعنی ارتقاء روح که البته با ملزومات مادی همراه است. همچنین از دیگر دستاوردهای این کنفرانس می‌توان به ایجاد اتصال بین‌رشته‌ای نیز اشاره کرد که این اتصال باعث شد جایگاه گردشگری در مسائل اجتماعی و علمی بیشتر مطرح شود.
ایمانی با اشاره به اینکه دانشگاه علم و فرهنگ، قطب گردشگری علمی ایران است گفت: بخش گردشگری و معنویت نیز فعال‌تر شده و به دنبال ایجاد شبکه جهانی محققان معنویت و گردشگری هستیم که در سال آینده این شبکه ایجاد خواهد شد و از افتخارات دانشگاه علم و فرهنگ خواهد بود.
وی در ادامه با اشاره به ارتباط بین سلامت معنوی و گردشگری گفت: فلسفه اصلی سفر رفع خستگی روحی است و روح مقوله‌ای غیرمادی و فلسفه سفر غیرمادی است، بنابراین ماهیت معنوی همراه انسان در سفراست و گردشگران در دنیای امروز به دنبال برآوردن نیازهای والاتری هستند.
دبیر علمی چهارمین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت خاطرنشان کرد: سلامت روان، سلامت اجتماعی، سلامت جسمی و سلامت معنوی هریک در گردشگری قابل‌توجه است و با توجه به مولفه‌های سلامت معنوی در سفر می‌توان به‌تمامی این موارد نیز اشاره کرد. زیرا گردشگری می‌تواند عاملی مهم در ایجاد سلامت معنوی باشد و دنیا به دنبال تجربه سلامت معنوی است.
ایمانی در پایان تأکید کرد: در گردشگری با رویکرد معنوی می‌توان آرامشی که بشر به دنبال آن است را بیابیم.
نگاه به گردشگری باید هدفمند و مدیریت شده باشد
دکتر منوچهر جهانیان دبیر اجرایی چهارمین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت افزود: در این دوره با توجه به مقالات ارسال شده، هیئت داوری ۲۰ مقاله را انتخاب کرده که در سه پنل تخصصی از جمله پنل اول گردشگری با رویکرد سلامت معنوی، پنل دوم گردشگری با رویکرد تاب‌آوری ذی‌نفعان و جامعه میزبان و محلی و پنل سوم گردشگری با رویکرد به‌کارگیری فناوری نوین و دیجیتالی‌سازی خدمات گردشگری ارائه می‌شود.
وی عنوان کرد: این ۲۰ مقاله در قالب سخنرانی و در نهایتاً یک کتاب که مجموعه مقالات همایش در آن جمع‌آوری‌شده است، به چاپ می‌رسد.
جهانیان خاطرنشان کرد: امیدواریم خروجی این کنفرانس در راستای سه محور اشاره شده موردتوجه مسوولان، مدیران و متولیان حوزه گردشگری کشور قرار بگیرد تا آن نگاه صرف تفریحی و پرکردن اوقات فراغت به گردشگری تغییر کند و گردشگری هدفمند، مدیریت شده و با برنامه که هدف این کنفرانس نیز هست، شکل بگیرد.
بُعد چهارم سلامت، معنویت است
در ادامه این کنفرانس دکتر نصیرالدین جاویدی نماینده رئیس گروه علمی سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی عنوان کرد: تا قبل از سال ۱۹۷۹، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیشتر تمرکز خود را بر روی ابعاد فیزیکی، روانی و اجتماعی سلامت انسانی داشت. این سه بُعد از سلامت به‌عنوان موارد اصلی در حوزه‌های بهداشت عمومی و برنامه‌های جهانی بهداشت مورد تأکید قرار می‌گرفتند. اما پس از آن، بُعد چهارم یعنی معنویت به‌عنوان ابعاد اصلی مصوب شد و این تغییر نشان از توجه به ارتباطات عمیق انسان با معنویت و ارتباطات غیرمادی او با محیط و هستی بزرگ‌تر داشت؛ بنابراین، بُعد معنویت به طور رسمی به فهرست ابعاد سلامت افزوده شد و تأکید بر اهمیت آن برای رفاه و سلامت روانی و جسمی افراد بیشتر شد. بعد از آن مقالاتی با موضع معنویت در جهان منتشر و طرح‌ها و گرنت‌های پژوهشی ارائه شد.
وی در ادامه به فعالیت‌های ۱۰ساله فرهنگستان علوم پزشکی در حوزه سلامت معنوی اشاره کرد.
باید در حوزه‌های مختلف گردشگری محصول سازی کنیم
دکتر علی‌اصغر شالبافیان معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ادامه این مراسم عنوان کرد: باید به موضوعاتی مانند گردشگری و معنویت در کشور ما بیش از بیش تقویت شود.
وی تأکید کرد: وقتی صحبت از گردشگری و معنویت می‌شود یک نگاه تقلیل‌گرایانه وجود دارد و اساساً موضوع معنویت در گردشگری تقلیل پیدا می‌کند، اما نگاه دیگری هم وجود دارد و آن پیوند بین گردشگری و معنویت است.
معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: گردشگری ابزاری خوب برای انتقال مفاهیم است و کلاس درسی است که فرد را در لایه‌های عمیق‌تر ببرد. همچنین وقتی آیات قرآن را بررسی می‌کنیم می‌یابیم که یک ستون اصلی در این حوزه وجود دارد و آن حرکت انسان با نگاه توحیدی که عالم حساب و کتاب دارد.
شالبافیان تصریح کرد: کاری که ما در حوزه گردشگری و رویدادها انجام داده‌ایم این است که بتوانیم رویدادهایی را مبتنی بر همین نگاه طراحی کنیم.
وی افزود: در حوزه گردشگری و معنویت نباید به نگاه تقلیل‌گرایانه بسنده کرد و باید به سمت توسعه محصول حرکت کرد، یعنی اگر می‌خواهیم بگوییم نگاه گردشگری و معنویت فقط به گردشگری مذهبی نباشد باید بتوانیم در حوزه‌های مختلفی محصول سازی کنیم که طبیعتاً در اینجا باید پوسته و ظرف گردشگری موردتوجه قرار گیرد .
شالبافیان در پایان توصیه کرد: یکی از محورهایی که در کنفرانس بعدی می‌تواند مورد توجه قرارگیرد، نگاه توسعه محصول به موضوع گردشگری و معنویت است.
گفتنی است، در پایان مراسم متن سخنرانی دکتر کن هاردمن (Ken Hardman) از دانشگاه انگلستان قرائت شد. همچنین جایزه جهانی گردشگری و معنویت به دکتر محمدحسین ایمانی خوشخو به‌پاس سال‌ها تلاش و زحمت برای در حوزه گردشگری اهدا شد و از کتاب گردشگری و معنویت رو نمایی شد.
گزارش از: فرگل غفاری
