بانگ خبر، حقوق بشر اعلام کرده که ارتش اسرائیل اخیرا از مهمات فسفر سفید در لبنان و غزه استفاده کرده است.
به نقل از الجزیره، در ادامه به آن چه باید در مورد این ماده شیمیایی بدانید اشاره میکنیم:
حقوق بشر چه گفته است؟
آن گروه حقوق بشری اواخر روز پنجشنبه اعلام کرد که استفاده اسرائیل از مهمات فسفر سفید را از طریق مصاحبهها و ویدئوهایی که نشان میدهد این ماده شیمیایی به دو نقطه در امتداد مرز اسرائیل و لبنان و بر فراز بندر شهر غزه شلیک شده است تایید کرده است. “لاما فکیه” مدیر بخش خاورمیانه سازمان دیدهبان حقوق بشر با انتشار بیانیهای اعلام کرده است: “کاربرد فسفر سفید در صورت انفجار هوا در مناطق شهری پرجمعیت جایی که میتواند خانهها را بسوزاند و صدمات فاحشی به غیرنظامیان وارد کند غیر قانونی است”. ارتش اسرائیل روز جمعه اظهارات این مسئول دیده بان حقوق بشر را تکذیب کرد و اعلام نمود در جنگ اخیر غزه از فسفر سفید استفاده نکرده است. در بیانیه ارتش اسرائیل آمده است: “اتهام فعلی علیه ارتش اسرائیل مبنی بر استفاده از فسفر سفید در غزه بیتردید نادرست است”.
فسفر سفید چیست؟
فسفر سفید مادهای موم مانند و سمی است که در دمای بیش از ۸۰۰ درجه سانتیگراد میسوزد دمایی به اندازهای بالا که فلز را ذوب میکند.
توانایی فسفر سفید در شعله ور ساختن آتشهای سریع و ایجاد دود غلیظ در مناطق وسیع آن را به ماده انتخابی برای ارتشها به منظور ایجاد پردههایی از دود تبدیل کرده دودی که میتواند به مدت هفت دقیقه ادامه داشته باشد. این دود اغلب بی رنگ، سفید یا زرد رنگ است و بویی شبیه سیر دارد.
خاموش کردن مهمات فسفر سفید دشوار است و تا زمانی که فسفر بسوزد یا دیگر در معرض اکسیژن قرار نگیرد به شعله ور شدن ادامه میدهد. میتوان فسفر سفید را از طریق گلولههای توپخانه، بمب، راکت یا نارنجک مستقر کرد. مدیر ارتباطات بخش خاورمیانه و شمال آفریقا سازمان دیده بان حقوق بشر به “الجزیره” گفت:” فسفر سفید در هوا بسته به ارتفاع انفجار ماده را در یک منطقه گسترده پخش میکند و غیرنظامیان و زیرساختهای بیش تری را نسبت به انفجار زمینی محلی در معرض خطر قرار میدهد”.
آیا فسفر سفید برای انسان مضر است؟
فسفر سفید میتواند پوست را تا استخوان بسوزاند و مواد شیمیایی آن میتوانند توسط بدن جذب شوند و باعث اختلال در عملکرد چندین اندام از جمله کبد، کلیهها و قلب شوند.
سوختن بر اثر فسفر سفید اثر مضاعف دارد بدان معنا که یک اثر موضعی دارد که به دلیل خود سوختگی است و عموما کاملاً شدید و بسیار عمیق میباشد و سپس دومین اثر آن متابولیک است که میتواند باعث فوت بیمار شود. اختلالات متابولیک ناشی از فسفر سفید میتواند شامل سطوح غیر طبیعی پتاسیم باشد که باعث نارسایی قلبی میشود. اگر پزشکان سوختگیها را ناشی از فسفر سفید تشخیص ندهند قربانی ممکن است مراقبتهای لازم را برای خطرات ناشی از نارسایی اعضای بدن دریافت نکند.
سوختگی نشای از فسفر سفید هم چنان پوست را سوراخ میکند و تا زمانی که ماده به درستی شسته نشود به استخوان میرسد. فسفر سفید که میتواند به بسیاری از سطوح مانند لباس بچسبد و در صورت تماس مجدد با پوست نیز میتواند دوباره مشتعل شود. هم چنین، فسفر سفید در صورت استنشاق میتواند کشنده باشد و بخار آن میتواند چشمها را به شدت تحریک کند و چشمها را نسبت به نور حساس کند.
آیا فسفر سفید ممنوع است؟
استفاده از فسفر سفید از سوی کنوانسیونهای بین المللی منع نشده، زیرا به عنوان یک “سلاح محترقه” به حساب نمیآید سلاحی که قصد ایجاد آتش سوزی یا سوختگی را دارد. در عوض فسفر سفید به عنوان مهماتی چند منظوره قلمداد شده است. پروتکل سوم کنوانسیون ۱۹۸۰ در مورد سلاحهای متعارف فقط مواد محترقه یا استفاده از مواد دیگر را برای حمله به جمعیت غیر نظامی را ممنوع میکند. سوختگی یا جراحات ناشی از فسفر سفید به عنوان اثرات اتفاقی در نظر گرفته میشود و به نظامیان اجازه میدهد استدلال کنند که این فسفر صرفا به عنوان پرده دود، ارسال پیام یا برای روشن کردن هدف استفاده میشود.
ایالات متحده و اسرائیل اگرچه پروتکل سوم را امضا کرده اند استدلال میکنند که استفاده از فسفر سفید مطابق با مقررات بین المللی است. اسرائیل در دستورالعمل راهنمای قواعد جنگی خود آورده است: “فسفر هیچ تفاوتی با واکنش بنزین به کبریت روشن ندارد و چیزی که آن را از سلاحهای شیمیایی متمایز میسازد آن است که واکنش آن علیه فیزیولوژی انسان نیست”. این در حالیست که سوختگیهای ناشی از موادی مانند بنزین برخلاف سوختگیهای ناشی از فسفر سفید اگر ناحیه کوچکی از بدن را بپوشاند کشنده نیست.
آیا اسرائیل از فسفر سفید در غزه استفاده کرده است؟
علاوه بر تازهترین ادعای دیده بان حقوق بشر در مورد استفاده از فسفر سفید توسط اسرائیل علیه غزه گزارش دیده بان حقوق بشر در سال ۲۰۰۹ میلادی نشان داده بود که اسرائیل به طور گسترده از مهمات فسفر سفید در طول عملیات موسوم به سرب مذاب خود در غزه که از ۲۷ دسامبر ۲۰۰۸ تا ۱۸ ژانویه ۲۰۰۹ ادامه داشت استفاده کرده بود. در آن زمان موضع اسرائیل بین تایید و رد استفاده از مهمات فسفر سفید تغییر کرد. سخنگویان ارتش اسرائیل در سال ۲۰۰۹ میلادی ابتدا گفتند که از فسفر سفید برای علامت گذاری اهداف استفاده میشود، اما بعدا استفاده از فسفر سفید را رد کردند. در هفتههای پس از آن مقامهای اسرائیلی دستور تحقیق در مورد استفاده از فسفر سفید را صادر کردند، اما تاکید داشتند که آن ماده مطابق با استانداردهای بین المللی است. بر اساس گزارش سازمان دیده بان حقوق بشر در سال ۲۰۰۹ میلادی ارتش اسرائیل “بارها مهمات فسفر سفید را در هوا بر فراز مناطق پرجمعیت منفجر کرد، غیرنظامیان را کشت و زخمی کرد و به ساختارهای غیرنظامی از جمله یک مدرسه، یک بازار، یک انبار کمکهای بشردوستانه و یک بیمارستان آسیب رساند”.
آن سازمان افزوده بود که نیروهای اسرائیلی در حالی از فسفر سفید استفاده کردند که یک جایگزین غیر کشنده در دسترس داشتند و از انفجارهای هوایی فسفر سفید حتی زمانی که هیچ نیروی اسرائیلی روی زمین حضور نداشت استفاده کردند که نشان میدهد از آن ماده به عنوان یک عامل مبهم استفاده نشده بلکه به عنوان یک آتش زا استفاده شده است.